We zien vaak alarmerende krantenkoppen over de toename van vapen onder adolescenten. Beleidsmakers reageren echter vaak impulsief op meer regelgeving of zelfs een volledig verbod op producten die al illegaal zijn voor minderjarigen. Deze aanpak is onlogisch en negeert volledig het hoofdonderwerp: tieners.

Een vergelijkende blik op twee cultureel vergelijkbare landen, Australië en het Verenigd Koninkrijk, biedt een onthullend inzicht. Terwijl Australië een van de meest fervente anti-vaping-landen is, omarmt het Verenigd Koninkrijk een opener standpunt.

Recente gegevens benadrukken een verrassende discrepantie: Australië heeft een hogere vaping-ratio onder adolescenten dan de VK Ondanks de strenge regelgeving. Waarom kampt Australië met deze anomalie?

Ten eerste speelt de psychologie van het verbod een cruciale rol. Wanneer een product of handeling verboden wordt, wekt dat vanzelfsprekend nieuwsgierigheid, vooral bij tieners in een levensfase die gekenmerkt wordt door rebellie tegen autoriteit en maatschappelijke normen. Door vapen tot een "verboden vrucht" te maken, wordt de aantrekkingskracht ervan onbedoeld versterkt.

Bovendien duwen strenge regels de vapingmarkt ondergronds. Illegale markten hebben per definitie geen regelgeving. Er is geen leeftijdsverificatie of kwaliteitscontrole. Het resultaat? Tieners kunnen gemakkelijk aan vapingproducten komen, en wat ze krijgen kan van twijfelachtige kwaliteit zijn, wat nog grotere gezondheidsrisico's met zich meebrengt.

Een consumentvriendelijk regelgevingslandschap zorgt ervoor dat er veiligere nicotinealternatieven beschikbaar zijn voor volwassenen, zonder dat er illegale markten ontstaan. In landen zoals Australië kan het gebrek aan dergelijke alternatieven tieners onbedoeld afleiden van risicovollere of ongereguleerde producten.

De kern van het probleem ligt echter niet alleen in het vapen zelf, maar eerder in de redenen waarom tieners dit doen. Een terugkerend thema in talloze onderzoeken is de dubbele motivatie: nieuwsgierigheid en persoonlijke uitdagingen in het leven.

Voor beleidsmakers is het onrealistisch om te denken dat nieuwsgierigheid met wetgeving kan worden weggenomen. En hoewel bangmakerij een effectief afschrikmiddel lijkt, kan het overdrijven van risico's juist leiden tot verdere intriges, niet tot afschrikking.

De diepere, misschien wel moeilijkere kwestie die aangepakt moet worden, zijn de onderliggende uitdagingen waarmee de jeugd van vandaag wordt geconfronteerd. Een onderzoek van de Universiteit van Illinois benadrukte een cruciaal punt: tieners die minder tevreden zijn met hun leven, neigen naar risicovol gedrag, waaronder middelengebruik. Het probleem is niet dat vapen de opstap naar roken is; het probleem is dat ongunstige omstandigheden in het leven van een tiener leiden tot diverse risicovolle gewoonten.

In deze context zou een echte oplossing holistische benaderingen vereisen om het leven van jongeren te verbeteren. Betere gezondheidszorg, robuuste socialezekerheidsstelsels, verbeterde onderwijsmogelijkheden en verbeterde economische omstandigheden kunnen als beschermende barrières tegen risicogedrag fungeren.

Maar hier schuilt de ongemakkelijke waarheid: de erkenning hiervan vereist dat beleidsmakers hun tekortkomingen in het creëren van stimulerende omgevingen voor jongeren erkennen. Het aanpakken van systemische problemen is complex en vereist oprechte betrokkenheid. Het is veel gemakkelijker, hoewel ineffectief, om de schuld bij smaken en vapen te leggen.

Het is hoog tijd dat het discours verschuift van het louter reguleren van producten naar het begrijpen en aanpakken van de onderliggende oorzaken die tieners aanzetten tot vapen. Alleen zo kunnen we een daadwerkelijke afname van het vapen onder adolescenten zien en een gezondere toekomst voor onze jeugd garanderen.