Την περασμένη εβδομάδα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας φιλοξένησε COP11, το κορυφαίο παγκόσμιο συνέδριο ελέγχου του καπνού, και αντί να ενισχύσει τον έλεγχο της πολιτικής για τη νικοτίνη, αποκάλυψε πόσο εύθραυστη έχει γίνει η ατζέντα της.

Από την αρχή, ο ΠΟΥ προσπάθησε να προωθήσει αυστηρότερα παγκόσμια μέτρα κατά του ατμίσματος, των σακουλών νικοτίνης και των προϊόντων που θερμαίνονται και δεν καίγονται — όλα αυτά χωρίς επιστημονική αιτιολόγηση, δημόσια διαφάνεια ή ένταξη των καταναλωτών. Αλλά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, αυτή η στρατηγική άρχισε να αποτυγχάνει. Αυτό που υποτίθεται ότι ήταν μια σιωπηλή επικύρωση προτάσεων κατά της νικοτίνης μετατράπηκε σε ανοιχτή αμφισβήτηση της εξουσίας του ΠΟΥ.

Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών, συμπεριλαμβανομένων Νέα Ζηλανδία, Αλβανία, Γκάμπια, Μοζαμβίκη, Βόρεια Μακεδονία, Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, και Σερβία, σπρώχτηκε πίσω, υπερασπιζόμενοι το δικαίωμά τους να υιοθετούν πολιτικές που αντικατοπτρίζουν τη δική τους πραγματικότητα. Ζήτησαν ευελιξία ως προς τις εντολές και μείωση της βλάβης έναντι της απαγόρευσης.

Τα τελικά αποτελέσματα της COP11 αντικατοπτρίζουν αυτή την αντίσταση. Πολλές από τις πιο επιθετικές “προοδευτικές” διατάξεις μετριάστηκαν ή μετατράπηκαν σε μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές. Ο ΠΟΥ και το δίκτυο ΜΚΟ του, που καθοδηγείται από δωρητές, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, ανίκανοι να επιβάλουν το μοντέλο τους από πάνω προς τα κάτω χωρίς να προκαλέσουν ευρύτερη διαφωνία.

Το γεγονός ότι Η Νέα Ζηλανδία, μια παγκόσμια ιστορία επιτυχίας στη μείωση της βλάβης, έλαβε το βραβείο “Βρώμικο τασάκι”βραβείο για την ρεαλιστική του προσέγγιση, το μόνο που έκανε ήταν να εντείνει τον παραλογισμό του τρέχοντος συστήματος. Ήταν μια στιγμή που συμβόλιζε το πόσο ιδεολογικά συλληφθεί και αποσυνδεθεί Οι οργανισμοί που είναι ευθυγραμμισμένοι με τον ΠΟΥ έχουν γίνει.

Η εσωτερική σύγκρουση της ΕΕ έρχεται στο φως

Ένα από τα μεγαλύτερα σοκ της εβδομάδας προήλθε από την ίδια την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι συμφώνησαν να μην πιέσουν για παγκόσμιες απαγορεύσεις και μέτρα που στοχεύουν στο μέλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Δανική Προεδρία της COP προσπάθησε να κάνει ακριβώς αυτό — κεκλεισμένων των θυρών και χωρίς εντολή.

Αυτό πυροδότησε άμεση αντίσταση από Ιταλία, Ελλάδα και Πολωνία, οι οποίοι απέρριψαν την κίνηση και αποκάλυψαν μια βαθύτερη ρήξη μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων και των γραφειοκρατών των Βρυξελλών. Η ιστορία έχει γίνει προεπισκόπηση των μαχών που θα ακολουθήσουν καθώς η ΕΕ προετοιμάζεται να επικαιροποιήσει την Οδηγία για τα Προϊόντα Καπνού (TPD) και την Οδηγία για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης Καπνού (TED).

Αν η Επιτροπή είναι πρόθυμη να αψηφούν την εσωτερική συναίνεση και τάσσονται υπέρ των απαγορευτικών στην COP11, τι μπορούν να περιμένουν οι καταναλωτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη από τις διαπραγματεύσεις σε επίπεδο ΕΕ;

Οι Τελευταίες Μέρες: Μια Αλλαγή στον Τόνο, Αλλά Όχι στη Διαφάνεια

Μέχρι το Σάββατο, η ιδεολογική ορμή πίσω από τις νέες απαγορεύσεις είχε σε μεγάλο βαθμό σταματήσει. Πολλές από τις πιο σκληροπυρηνικές προτάσεις δεν κατάφεραν να περάσουν. Η διατύπωση μαλακώθηκε, η απαγόρευση των φίλτρων τσιγάρων καταργήθηκε και όλα τα μέτρα που υπερβαίνουν τη σύμβαση έγιναν εθελοντικά και όχι δεσμευτικά, αφήνοντας την τελική απόφαση στις εθνικές κυβερνήσεις. Αυτό ήταν ένα σαφές σημάδι ότι το μοντέλο του ΠΟΥ από πάνω προς τα κάτω είχε χάσει την ορμή του. 

Ως αποτέλεσμα, Η COP11 θα μπορούσε να φτάσει μόνο σε ένα συμφωνία σε ορισμένα περιβαλλοντικά ζητήματα και ζητήματα ευθύνης, ενώ η Γραμματεία της FCTC αναγκάστηκε να αναβάλει τις περισσότερες από τις προτάσεις της για την COP12, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Αρμενία το 2027.

Μια άλλη κομβική στιγμή ήρθε όταν Ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις ζήτησαν την αναγνώριση των προϊόντων μείωσης της βλάβης από τον καπνό ως μέρος των στρατηγικών δημόσιας υγείας. Η πρόταση συγκέντρωσε σημαντική υποστήριξη από άλλες αντιπροσωπείες, δείχνοντας ότι περισσότερες χώρες είναι έτοιμες να υπερασπιστούν την επιστήμη και τον πραγματισμό. Ωστόσο, λόγω της έντονης αντίθεσης από τα μπλοκ που τάσσονται υπέρ της απαγόρευσης, δεν επιτεύχθηκε συναίνεση και η πρόταση δεν συμπεριλήφθηκε στα τελικά αποτελέσματα.

Ωστόσο, τα δομικά ελαττώματα της διαδικασίας COP παραμένουν άθικτα. Οι συναντήσεις εξακολουθούσαν να πραγματοποιούνται κεκλεισμένων των θυρών. Οι καταναλωτές εξακολουθούσαν να αποκλείονται. Και οι αποφάσεις εξακολουθούσαν να διαμορφώνονται περισσότερο από ιδιώτες δωρητές παρά από επαγγελματίες της δημόσιας υγείας ή από πραγματικά στοιχεία.

Ναι, ο τόνος μπορεί να έχει αλλάξει — αλλά η διαδικασία όχι. Μέχρι ο ΠΟΥ να ανοίξει τις πόρτες του και να συμπεριλάβει τους ανθρώπους που επηρεάζουν οι πολιτικές του, Η COP θα παραμείνει μια κρίση νομιμότητας σε εξέλιξη.

Πρέπει να συνεχίσουμε να απαιτούμε την ένταξη των καταναλωτών, την πραγματική διαφάνεια στη χάραξη πολιτικής και μια ειλικρινή, επιστημονικά βασισμένη προσέγγιση στη ρύθμιση της νικοτίνης. Αυτό σημαίνει διατήρηση της πίεσης στον ΠΟΥ και διατήρηση της πίεσης σε θεσμούς όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η δυναμική είναι πραγματική, αλλά τώρα είναι η ώρα να την επιταχύνουμε, όχι να υποχωρήσουμε.