Iċ-Champions tat-Tnaqqis tal-Ħsara tal-Ewropa Jittellgħu l-Podju—L-UE Fl-Aħħar Se Tsegwi?

Il-ġimgħa li għaddiet, Brussell saret il-palk għal ċerimonja fl-istil taċ-Champions League li saret eżatt barra l-Parlament Ewropew (stampa). L-Iżvezja, ir-Repubblika Ċeka, u l-Greċja ġew inkurunati.“Ċampjins tal-Bidla”"mill-Alleanza Dinjija tal-Vapers għat-tmexxija tagħhom fit-tnaqqis tal-ħsara mit-tabakk. Dawn il-pajjiżi wrew li strateġiji prammatiċi u bbażati fuq l-evidenza—iffukati fuq alternattivi aktar sikuri milli fuq projbizzjoni—huma l-aktar mod mgħaġġel u effettiv biex jitnaqqas it-tipjip. Madankollu, filwaqt li jagħtu riżultati, l-UE tibqa' toqgħod lura milli ssegwihom, u żżomm ma' politiki skaduti li qed ifallu lil miljuni ta' nies li jpejpu. Brussell finalment se tieħu nota?

Filwaqt li l-istituzzjonijiet tal-UE għadhom maqbuda f'dibattiti dwar il-projbizzjoni u l-kastig, dawn it-tliet pajjiżi qed juru x'jaħdem: joffru alternattivi aktar sikuri u jagħtu s-setgħa lill-adulti li jpejpu biex jaqilbu.

• l-Isvezja jinsab fuq il-ponta li jsir l-ewwel pajjiż uffiċjalment ħieles mit-tipjip fid-dinja. B'rata nazzjonali ta' tipjip ta' 5.4% biss—u 4.5% biss fost l-adulti mwielda fl-Iżvezja—qed jikseb il-mira tal-UE għall-2040 16-il sena qabel l-iskeda. Dan is-suċċess ma ġiex minn projbizzjonijiet jew tattiċi ta' biża', iżda minn politiki prammatiċi li jappoġġjaw l-isnus, il-boroż tan-nikotina, u l-vaping.
• Ir-Repubblika Ċeka wassal għall-akbar tnaqqis fir-rati tat-tipjip fl-UE—tnaqqis ta’ 23% bejn l-2021 u l-2024—bis-saħħa ta’ strateġija komprensiva ċċentrata fuq it-tnaqqis tal-ħsara. Il-gvern inkluda dan l-approċċ fl-Istrateġija Nazzjonali tiegħu tal-2019–2027 dwar il-vizzju, is-sigaretti elettroniċi regolati biex jippermettu d-disponibbiltà sħiħa tat-togħma, u t-taxxa fuq il-vaping u l-prodotti tat-tabakk imsaħħna b’rati sinifikament aktar baxxi mis-sigaretti. Matul il-Presidenza tagħha tal-Kunsill tal-UE tal-2022, iċ-Ċekja mexxiet ukoll sforzi biex topponi proposti restrittivi fil-livell tal-UE u tkompli tagħmel dan permezz tal-proċess ta’ notifika TRIS.
• il-Greċja, li darba kien wieħed mill-aktar pajjiżi fl-Ewropa fejn kien hemm ħafna tipjip, naqqas it-tipjip tiegħu b'14% bejn l-2021 u l-2024. Din il-bidla segwiet it-tnedija fl-2019 tal-Pjan ta' Azzjoni Nazzjonali Kontra t-Tipjip, li għamel it-tnaqqis tal-ħsara pilastru ċentrali. Il-pjan ġie msaħħaħ minn liġi li tippermetti stqarrijiet dwar is-saħħa bbażati fuq ix-xjenza għal prodotti mingħajr tipjip, u fl-2023, il-Ministeru għas-Saħħa approva messaġġi ta' riskju mnaqqas għat-tabakk imsaħħan. Flimkien, dawn il-miżuri qed iwasslu għal bidla reali.

Madankollu, minkejja dawn ir-riżultati li jistgħu jitkejlu, l-UE għadha msakkra f'mentalità projbizzjonista. Minflok ma tirrikonoxxi u tirreplika s-suċċess tat-tnaqqis tal-ħsara, Brussell tkompli tiffoka fuq projbizzjonijiet ta' togħmiet, tassazzjoni eċċessiva, u messaġġi pubbliċi qarrieqa.

Il-periklu ta’ dan l-approċċ sar saħansitra aktar ċar ftit ġimgħat ilu, meta dokumenti interni dwar ir-reviżjoni li ġejja tad-Direttiva dwar l-Asisa fuq it-Tabakk (TED) ġew żvelati. Il-valutazzjoni tal-impatt żvelat l-intenzjoni tal-Kummissjoni li timponi taxxi minimi tas-sisa għoljin fuq il-prodotti alternattivi kollha tan-nikotina—irrispettivament mir-riskju. Mossa bħal din tagħmel ħsara sproporzjonata lill-popolazzjonijiet l-aktar vulnerabbli tal-UE, partikolarment fi Stati Membri bi dħul baxx fejn ir-rati tat-tipjip jibqgħu l-ogħla. Minflok ma tgħin lil dawk li jpejpu jieqfu, tikkastiga lil dawk li l-aktar għandhom bżonn alternattivi aktar sikuri.

Ir-reviżjoni tad-Direttiva dwar il-Prodotti tat-Tabakk (TPD) tidher ukoll importanti—kemm riskju kif ukoll opportunità għall-UE biex tibdel ir-rotta. Iżda minflok ma jimxu lejn it-tnaqqis tal-ħsara, ħafna Stati Membri qed jimxu fid-direzzjoni opposta. Franza ħabbret projbizzjoni fuq il-boroż tan-nikotina. Spanja qed tinsisti biex tipprojbixxi t-togħmiet kemm fil-pakketti tal-vaping kif ukoll f'dawk tan-nikotina, filwaqt li tipproponi wkoll projbizzjoni de facto fuq il-pakketti billi tillimita l-kontenut tan-nikotina għal 0.99 mg għal kull pakkett. Il-projbizzjonijiet tat-togħmiet diġà ġew promulgati jew qed jiġu diskussi fi Id-Danimarka, l-Estonja, il-Finlandja, l-Ungerija, il-Latvja, il-Litwanja, l-Olanda, u is-Slovenja. Fi il-Belġju, is-sigaretti elettroniċi li jintremew wara l-użu issa huma pprojbiti. Din il-mewġa ta’ politiki projbittivi thedded li tkisser il-progress li sar f’pajjiżi bħall-Iżvezja, iċ-Ċekja, u l-Greċja—u tirriskja li timbotta miljuni ta’ nies li jpejpu lura għas-sigaretti jew fi swieq illeċiti.

L-UE ma tistax tħalli l-ideoloġija u l-informazzjoni żbaljata jsawru l-ġenerazzjoni li jmiss tal-politika tat-tabakk tagħha. Trid tirrikonoxxi l-esperjenzi tal-konsumaturi u l-istejjer ta’ suċċess li diġà qed jiżvolġu madwar l-Ewropa. Miljuni ta’ ħajjiet huma f’riskju, u bil-kors attwali tagħha, l-UE hija prevista li titlef il-mira tagħha ta’ ħajja ħielsa mit-tipjip għall-2040 b’aktar minn nofs seklu—mhux se tilħaqha qabel l-2100. L-ispiża se titkejjel f’ħajjiet mitlufa bla bżonn.

L-Iżvezja, ir-Repubblika Ċeka, u l-Greċja wrew li meta l-gvernijiet ipoġġu x-xjenza u l-għażla tal-konsumatur l-ewwel, it-tipjip jonqos. L-UE trid tiddeċiedi jekk tibqax mwaħħla f'mudell li qed ifalli—jew fl-aħħar issegwix lill-mexxejja tagħha u tappoġġja dak li jaħdem.

It-trofew mogħti din il-ġimgħa kien aktar minn simboliku. Kien tfakkira li l-Ewropa diġà għandha l-istrateġija rebbieħa f'idejha. Issa wasal iż-żmien li nużawha—biex nagħmlu l-UE mhux biss kontendent, iżda ċ-champion dinji fil-ġlieda kontra t-tipjip.

Oriġinarjament ippubblikat hawn