Azken urteotan, kalteak murriztea eta lurruntzea gaia etsaitasun aire justifikatugabe batez inguratu da. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta bere zuzendari nagusiak, Tedros Adhanom Ghebreyesus doktoreak, berriro ere lurruntzearen aurka agertu dira beren azken "“2023ko tabakoaren epidemia globalari buruzko txostena.Zoritxarrez, ikuspegi hau okerra da eta, azken finean, kaltegarria da mundu osoko osasun publikoa hobetzeko helburuarentzat.

Argi izan dezagun: helburu nagusia erretze-tasak murriztea eta tabako-kontsumoaren ondorio suntsitzaileak mugatzea izan beharko litzateke. Hala ere, OMEk bere energia erretzeari uzteko tresnarik arrakastatsuenetako bat den bapeatzearen aurka bideratzen jarraitzen du.

OMEren azken txostenari erantzunez, agerikoa da norabidea zigarro elektronikoen aurkako beldurrez eta oinarririk gabeko baieztapenez beteta dagoela. OMEk zigarro elektronikoenganako duen obsesio negatiboak ez du kontuan hartzen kalteak murrizteko produktuen ikuspegi irekia eta kontsumitzaileentzako egokia duten herrialdeek emaitza itxaropentsuagoak lortu dituztela erretze-tasak murrizteko orduan.

Kalteak murrizteko eta bapeatzeko aurkako etsaitasun honek osasun publikoa kaltetzen duenaren arrazoi nagusi batzuk azter ditzagun:

1. Ebidentzian Oinarritutako Kalteen Murrizketa: 

Lurrunketa etengabe frogatu du kalteak murrizteko tresna eraginkor gisa duen potentziala. Ikerketek adierazten dute lurrunketa gutxi gorabehera 95% gutxiago kaltegarria dela erretzea baino, eta horrek alternatiba seguruagoa bihurtzen du utzi nahi duten erretzaileentzat. OMEk osasun publikoko emaitzak hobetzeko aukera ezinbestekoa baztertzen du, kalteak murriztearen alde egindako ebidentzia baztertuz.

     2. Atebide efektuaren ideia okerra: 

OMEren txostenak zigarro elektronikoen kontsumotik erretzera igarotzeko ate-efektu baten ideia oinarririk gabea iraunarazten du, batez ere gazteen artean. Hala ere, ikerketa askok gezurtatu dute baieztapen hori. Antsietatea, gurasoen erretzeko ohiturak, kideen jarrerak eta etxeko diru-sarrerak bezalako faktoreek eragin handiagoa dute portaera zehazteko orduan. Konplexutasunak alde batera uzteak eta informazio okerra zabaltzeak kalte egiten dio publikoari.

      3. Zaporeak eta helduentzako lurrungailuak: 

Zaporeak funtsezko alderdiak dira helduentzat lurruntzean, erretzaileak zigarroetatik aldentzeko trantsizioan paper garrantzitsua betetzen baitute. OMEren zaporeen aurkako jarrerak milioika lurruntzaileren lehentasunak eta esperientziak ez ditu kontuan hartzen. Helduei zapore barietate bat ukatzeak erretzeari uzteko eta ohitura kaltegarri gutxiago mantentzeko ahaleginak oztopatzen ditu.

     4. Arrakasta-istorio konparatiboak: 

Suedia eta Erresuma Batua bezalako herrialdeek, bapeatzea barne hartzen duten kalteak murrizteko politika aurrerakoiak dituztenek, erretze-tasak murriztu dituzte arrakastaz. Haien emaitza positiboak nabarmen kontrastatzen dira OMEren ikuspegi murriztailea jarraitzen duten herrialdeekin. Ebidentzian oinarritutako kalteak murrizteko neurriak hartzeak erretze-tasen murrizketa nabarmenagoa sustatu dezake mundu osoan.

     5. Benetako arazoetan arreta jarri: 

OMEk benetako arazoei heldu beharko lieke, hala nola adingabeek bapeatzeko produktuak eskuratzea eragozteko adin-murrizketak betearaztea eta tabakoaren aurkako ahaleginak hobetzea. Bapea erabiltzeari uko egiteak erretze-tasak murriztea eta osasun publikoko arazo kritikoei aurre egitea den helburu nagusitik aldentzen da.

OMEren bapeatzearekiko etsaitasunak kalteak murrizteko estrategiak erabiltzeko aukera ahultzen du osasun publikoko emaitza hobeak lortzeko. Adingabeak tabakotik eta bapeatze produktuetatik babestea ezinbestekoa dela ados gauden arren, ezinbestekoa da, era berean, lurruntzeak utzi nahi duten heldu erretzaileentzat dituen onura potentzialak aitortzea. Lurruntzea tresna indartsua da, milioika erretzaileri zigarro errekuntzatik bapeatzera igarotzen lagundu diena. OMEk ez du erretzaileen bizimodu osasuntsuago baterantz doan bidea babesten, bere potentziala baztertuz.

Errealitatea da kalteen murrizketak, ebidentzia zientifikoan oinarrituta eta kontsumitzaileen ekarpenetan oinarrituta, funtsezko zeregina izan beharko lukeela erretze-tasak murrizteko eta osasun publikoa hobetzeko. Tabakoaren kalteak murrizteko neurriak, gazteen sarbidea saihesteko araudi zorrotzak eta erretzaileei uzteko laguntza sendoa konbinatzen dituen ikuspegi holistiko batek aurrerapen ukigarriak ekar ditzake.

OMEk eta munduko osasun-erakundeek justifikaziorik gabeko etsaitasuna alde batera utzi eta kalteak murriztea erretzearen epidemia konpontzeko ikuspegi bideragarri eta praktiko gisa onartzeko garaia da.